Wybieram siebie, by wybrać życie na miarę siebie  – wywiad z Agnieszką Kozak

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2023

Często słyszymy, że jesteśmy niewystarczający i zamiast polegać na swojej intuicji, dopuszczamy do głosu wewnętrznego krytyka. Zakazy i nakazy, którymi od małego blokowano w nas ekspresję i przepływ życia, działają jak zaklęcia. Odgrywamy z góry przydzielone role, zamiast być reżyserami własnego życia. Jak nauczyć się dbania o siebie, rozumienia swoich emocji i rezygnowania z zadowalania innych na rzecz zaspokajania własnych potrzeb?

W wywiadzie dla Youniversity, Agnieszka Kozak, psycholożka i psychoterapeutka, autorka popularnego serialu „Wybieram siebie, by wybrać życie na miarę siebie” dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniami z pracy z ludźmi oraz radzi, jak znaleźć wartość w sobie, docenić własne talenty i mocne strony. Dowiedz się, jak odzyskać wiarę w siebie i poczucie sprawczości, a tym samym dać sobie prawo do bycia ważnym, widzianym i wartościowym.

W Artykule:

• „Wybieram siebie, by wybrać życie na miarę siebie” to najpopularniejsza seria Youniversity w październiku 2023. Na dzień dzisiejszy serial osiągnął rekordowy wynik, prawie 40 000 obejrzanych łącznie minut.
• Jeżeli musimy zbudować siebie na nowo, to znaczy, że wcześniej nie byliśmy zbudowani. Jeżeli mamy odporność psychiczną, zaufanie do siebie, czyli inaczej stabilny obraz siebie, adekwatne poczucie własnej wartości, to strata nas nie rozbija. Głęboko porusza – mówi o ważnych dla nas, niezaspokojonych potrzebach, ale nas nie dekompensuje.
• Poczucie własnej wartości to godność osobista. Rodzimy się z nią wszyscy, ale może być tak, że mamy nieadekwatną samoocenę; czyli, że nałożono nam nieprawdziwe oceny i różnego rodzaju kłamstwa na nasz temat.
• Jeżeli mamy świadomość swoich zasobów, pracujemy, wybieramy zgodnie z naszymi zasobami i potencjałem, dbamy o swoje potrzeby i praktykujemy wdzięczność, to nie ma takiej sytuacji jak dołek. Jeżeli spada nam poczucie własnej wartości, przychodzą krytyczne myśli, to to jest informacja, że siebie opuściliśmy – trzeba wrócić do siebie i dbania o siebie.
• Najtrudniejsze jest to, żeby wziąć odpowiedzialność. Mam wokół siebie toksycznych ludzi, bo się na to zgadzam, bo tak wybieram – brak wyboru to też wybór. Musimy sobie uświadomić, że za cenę bycia z kimś, pozwalamy się nadużywać, pozwalamy się wykorzystywać, nie formułujemy prośby, nie wiemy, czego chcemy.
• Pierwsze, co można zrobić, to zacząć zachowywać się inaczej w relacjach i to już będzie naprawdę dużo i naprawdę wystarczająco, bo zobaczymy wówczas, czy zmiana jest możliwa czy nie.
• „Wybieram siebie, wybieram życie”, czyli wiem czego chcę, wiem czego potrzebuję i pozwalam sobie na to, żeby działać z ludźmi w taki sposób, żeby mnie w tym wspierali.
• Surowe oceny, które mamy w sobie, czyli tzw. krytyk wewnętrzny, to głos zewnętrzny. Słyszeliśmy dużo takich zaklęć pod tytułem: „Musisz być dzielny”, „Musisz brać się w garść”.
• To, czego potrzebujemy, to zbudować, rozbudować w sobie albo wzmocnić część opiekuńczą, która jest związana z czułością, z delikatnością, z uważnością na siebie – z tym „kawałkiem” wewnętrznego dziecka, które być może nigdy nie było przytulane, uwzględniane i brane pod uwagę.
• Ważne jest, żeby nauczyć się być dla siebie wyrozumiałym, wspierającym i czułym. Potrzebujemy nauczyć się mówić inaczej do siebie w dorosłym życiu.

Spis treści:

1. Wybieram siebie, by wybrać życie na miarę najpopularniejszym serialem Youniversity w październiku
2. Budowanie własnej wartości
3. Jak przekonać osoby z niską samooceną lub ludzi z natury nieśmiałych, mających kompleksy, do wyjścia z cienia?
4. Skąd czerpać wiarę w siebie, kiedy chwilowo brak nam zasobów?
5. W jaki sposób dbać o siebie, mając w swoim otoczeniu toksyczne osoby?
6. Co poradziłabyś tym, którzy zawrócili z drogi do wybierania siebie?
7. Co dodaje Ci skrzydeł i skąd czerpiesz siłę, żeby pomagać ludziom?

Zobacz też: Wellbeing w miejscu pracy – dobrostan pracowników

Agnieszko, na wstępie, w imieniu całego zespołu Youniversity i odbiorców Twojej serii, chciałabym Ci serdecznie podziękować za wspaniałe lekcje wiary w siebie, jakie dajesz ludziom. Twoja seria „Wybieram siebie, by wybrać życie na miarę siebie” była najpopularniejszym serialem Youniversity w październiku. Na dzień dzisiejszy osiągnęła rekordowy wynik prawie 40 000 obejrzanych łącznie minut.

W swojej codziennej pracy pomagasz ludziom odnaleźć własną wartość, uczysz szacunku do siebie i wykształcania w sobie nawyku doceniania siebie. Jak zbudować siebie na nowo po trudnych przejściach takich jak rozstanie, zdrada, strata pracy czy inne życiowe okoliczności, które wystawiają na próbę naszą samoocenę?

Agnieszka Kozak: To ważne pytanie. Powiedziałabym tak: jeżeli musimy zbudować siebie na nowo, to znaczy, że wcześniej nie byliśmy zbudowani. I to jest w ogóle bardzo ważna informacja, bo jeżeli mamy odporność psychiczną, a jednym z czynników odporności psychicznej jest confidence, czyli zaufanie do siebie, czyli inaczej stabilny obraz siebie, a to właśnie oznacza adekwatne poczucie własnej wartości. Jeśli mamy zaufanie do siebie to strata pracy, zdrada, jakakolwiek strata – ona nas nie rozbija.

Oczywiście każda taka sytuacja nas – tylko i aż oczywiście – głęboko porusza, ale nie destabilizuje. Porusza, ponieważ pokazuje, że coś ważnego dla nas wymaga zaopiekowania. Mówi nam o ważnych dla nas, niezaspokojonych potrzebach, pokazuje, że coś żywego w nas potrzebuje być dostrzeżone i przeżyte – to może być smutek, lęk, osamotnienie i związana z nimi potrzeba relacji, bezpieczeństwa czy bliskości.

Jeśli idziemy do pytania: „Jak się potem odbudować na nowo?”, to myślę, że to jest informacja dla nas, że trzeba się w ogóle zbudować, czyli zobaczyć właśnie, z czego składa się moja samoocena. Co ja o sobie myślę? Jak ja siebie widzę? Jak ja widzę swój potencjał? Co mnie stabilizuje? Czy mój obraz siebie jest zależny od tego, co mówią i robią inni i co się dzieje dookoła, czy jest niezależny od tego? To jest ważna informacja o zbudowaniu siebie, zbudowaniu swojej tożsamości, zbudowaniu swojego „jestem”, które być może nigdy nie było zbudowane na tym, czego ja chcę i potrzebuję, a było zbudowane na tym, co mówią albo czego oczekują ode mnie inni.

Niektórzy z nas zdają się rodzić z poczuciem własnej wartości, a innym ewidentnie go brak. Jak przekonać osoby z niską samooceną lub ludzi z natury nieśmiałych, mających kompleksy, do wyjścia z cienia?

Agnieszka Kozak: Z poczuciem własnej wartości rodzimy się wszyscy. Nie ma tak, że ktoś się urodził, a ktoś się nie urodził, bo poczucie własnej wartości to inaczej godność osobista. Życie jest wartością po prostu, czyli wszyscy się z tym urodziliśmy, ale może być tak, że mamy nieadekwatną samoocenę; czyli, że nałożono nam nieprawdziwe oceny, różnego rodzaju kłamstwa na nasz temat. To, czego potrzebujemy po pierwsze, to odkleić od siebie wszystkie kłamstwa związane z tym, że jesteśmy niewystarczający, albo nie da się z nami być, albo jesteśmy kłopotem, albo coś z nami nie tak.

Przyjeżdża do mnie małżeństwo na mediacje i pierwsze co mówi pani to: „Wiem, że na pewno coś robię źle i jak ja coś zmienię, to między nami będzie dobrze”. Nie jest prawdą, że tylko jedna osoba jest „zła” lub „coś robi źle”. Jeśli jest źle, to jest źle między dwiema osobami – dwie osoby są odpowiedzialne za relację.

Osobie z niskim poczuciem własnej wartości powiedziałabym po pierwsze, że wartość jest w nas wpisana, a po drugie, że należy zbudować adekwatną samoocenę na swój temat. To jest trudne, ale możliwe.

Bardzo dobra rada. A jak pracować nad poczuciem własnej wartości i skąd czerpać wiarę w siebie, kiedy chwilowo brak nam zasobów?

Agnieszka Kozak: Jeżeli mamy świadomość swoich zasobów, pracujemy, wybieramy zgodnie z naszymi zasobami i potencjałem, dbamy o swoje potrzeby i jeszcze, na przykład, praktykujemy wdzięczność, to nie ma takiej sytuacji jak dołek. Po prostu nie ma. Właśnie o to chodzi, że jeżeli umiemy karmić siebie samych i widzieć siebie, to nie dochodzimy do sytuacji dołka. Bo czymże jest dołek? Dołek to jest sytuacja, w której osoba jest po prostu głodna, czyli ma niezaspokojone potrzeby. Natomiast, jeżeli potrafimy adekwatnie o siebie dbać, to do takich sytuacji nie dochodzi. Czyli jeżeli spada nam poczucie własnej wartości, przychodzą krytyczne myśli, to to jest informacja, że siebie opuściliśmy. Trzeba wrócić do siebie i dbania o siebie.

Nawet w ramach działań prewencyjnych – żeby do tego nie dopuszczać, prawda?

Agnieszka Kozak: Tak, dlatego: „Wybieram siebie, wybieram życie” – jeśli doceniam siebie, widzę siebie i dbam o swoje potrzeby, to nie mam sytuacji dołka. Natomiast jeżeli się nadużywam, jeżeli bardziej dbam o zadowolenie innych niż o swoje i cały czas wydatkuję energię, nie dbając o siebie, to ja będę w dołku, no bo dołek jest wtedy konsekwencją opuszczenia siebie…

Naucz się wybierać ludzi, którzy będą Cię karmili – to cenne, ale trudne do wyegzekwowania przesłanie. Bywa, że w pracy lub w najbliższej rodzinie pozostajemy w stałym kontakcie z ludźmi, których towarzystwa w idealnym świecie wolelibyśmy uniknąć. Jak dbać o siebie, mając w swoim otoczeniu toksyczne osoby?

Agnieszka Kozak: Po pierwsze i chyba najtrudniejsze, tak jak mówisz, jest to, żeby wziąć za to odpowiedzialność, że ja mam wokół siebie toksycznych ludzi, bo sama się na to zgadzam, bo to ja tak wybieram – bo brak podejmowania decyzji to też wybór…

Miałam niedawno mediacje, w których przyszli państwo, którzy rozstali się już jakiś czas temu. Tam chodziło o dziecko. Pani całe spotkanie przepłakała. Przepłakała, że ten pan jest taki właśnie toksyczny, że zawsze stawiał na swoim, że nigdy jej nie uwzględniał. Zapytałam: „Ile Państwo byliście razem?” Odpowiedź była zaskakująca – 20 lat. Czyli ona przez dwadzieścia lat pozwalała na to…

To nie jest tak, że rezygnacja z toksycznych ludzi to jest świat idealny. To jest bardzo realny świat. My musimy sobie uświadomić, że za cenę bycia z kimś pozwalamy się nadużywać, pozwalamy się wykorzystywać, nie formułujemy prośby, nie wiemy, czego chcemy. Nauczyliśmy się rezygnować z siebie, ale dbanie o siebie jest możliwe. Nawet nie zawsze trzeba rezygnować z tych relacji.

Pierwsze, co można zrobić, to zacząć zachowywać się inaczej w tych relacjach i to już będzie naprawdę dużo i naprawdę wystarczająco, bo wtedy zobaczymy, czy jest możliwa zmiana, czy nie jest możliwa zmiana. To jest to, co jest w tytule serii „Wybieram siebie, wybieram życie”, czyli wiem czego chcę, wiem czego potrzebuję i pozwalam sobie na to, żeby działać z ludźmi w taki sposób, żeby oni mnie wspierali w tym wszystkim.

Twoje przesłanie dla ludzi to: „Nie oceniaj siebie zbyt surowo” i piękne: „Zamiast brać się w garść, weź się w ramiona”. Co poradziłabyś tym, którzy zawrócili z drogi do wybierania siebie?

Agnieszka Kozak:

Surowe oceny, które my mamy w sobie, czyli tzw. krytyk wewnętrzny, to nie jest nasz głos wewnętrzny – to jest głos zewnętrzny. To znaczy, że my słyszeliśmy bardzo dużo krytyki – takich informacji, że jesteśmy niewystarczający, że coś musimy poprawić, i że coś należy zmienić. Słyszeliśmy dużo takich zaklęć pod tytułem: „Musisz być dzielny”, „Musisz brać się w garść”. W związku z tym to, czego potrzebujemy, to zbudować w sobie albo rozbudować albo wzmocnić taką część opiekuńczą. Taką część, która jest związana z czułością, z delikatnością, z uważnością na siebie – z tym „kawałkiem” wewnętrznego dziecka, które być może nigdy nie było przytulane, uwzględniane i brane pod uwagę…

To, co jest ważne, to to, żeby nauczyć się być dla siebie wyrozumiałym, wspierającym i czułym. Lubię w takich sytuacjach proponować: „Wyobraź sobie naprawdę małego dzieciaka, który w tym momencie czuje i myśli to, co Ty myślisz okrutnego na swój temat. Co byś mu powiedział/a? Zwykle to nie są słowa, które byłyby kolejnym okrucieństwem. Zwykle to są słowa wsparcia, miłości, czułości, więc potrzebujemy chyba też nauczyć się mówić inaczej do siebie w dorosłym życiu…

I ostatnie, osobiste pytanie – jeżeli zechcesz podzielić się z nami swoją historią, to jak wyglądała Twoja droga do budowania siebie? Jakie doświadczenia ukształtowały Cię najsilniej? Co dodaje Ci skrzydeł i skąd czerpiesz siłę, żeby pomagać ludziom?

Agnieszka Kozak: Wiesz, miałam niebywałe szczęście mieć mistrzów i nauczycieli, którzy we mnie wierzyli, odkrywali moje talenty i je nazywali. Mimo, że sama tego nie widziałam, po prostu zaufałam, że to, co widzą, faktycznie jest prawdą. A potem to już prosta historia pod tytułem „Każdy kolejny sukces uskrzydla i każda informacja zwrotna od słuchających, czytających” – jak chociażby to, co zrobiliśmy z Youniversity – mamy najczęściej oglądany serial – to uznanie pokazuje, że warto to robić. To z kolei utwierdza mnie w tym, że to co robię, to co wybieram ma sens i wartość, więc potem to już jest historia pod tytułem „Chciejmy to zobaczyć, dostrzec to i chciejmy się z tego po prostu ucieszyć”.

Wspaniale! Bardzo dziękuję Ci za rozmowę. Od siebie i zespołu Youniversity chcę też dodać, że praca nad Twoją serią miała dla nas ogromną wartość terapeutyczną. Dziękujemy Ci za to.

Agnieszka Kozak: Bardzo dziękuję.

Wywiad przeprowadziła Anna Radzka, Youniversity

Od Redakcji Bloga Youniversity:

Odgrywanie z góry przydzielonych ról odbiera satysfakcję z życia. Pozbawia poczucia sprawczości, rodzi frustrację i skutkuje niezadowoleniem z siebie. Zamiast grać role, które narzucili nam inni, możemy być reżyserami swojego życia. Zrozumienie schematów, które zatrzymują życie i odbierają jego radość, to pierwszy krok do spotkania ze swoimi emocjami, rozpoznania własnych potrzeb i dokonywania satysfakcjonujących wyborów.

Agnieszka Kozak, psycholożka i psychoterapeutka. Coach, nauczyciel akademicki, trenerka biznesu. Specjalizuje się w procesowym podejściu do szkoleń z zakresu przywództwa i umiejętności osobistych. Wierzy, że za pomocą słowa kształtujemy świat zarówno w sobie, jak i wokół siebie. W swojej pracy trenerskiej wykorzystuje ideę Porozumienia Bez Przemocy. Pracuje z ludźmi, pomagając im odzyskiwać wiarę w siebie, by mieli godne życie na miarę siebie. Kocha to, co robi, i robi to, co kocha.

Jej serial „Wybieram siebie, by wybrać życie na miarę siebie”, dostępny wyłącznie dla subskrybentów Youniversity to niezwykła podróż do spotkania z własnymi emocjami, odkrycia i zrozumienia swoich potrzeb i zbudowania własnej wartości.

Ta seria pomoże Ci zdecydować, co jest dla Ciebie naprawdę ważne i co chcesz robić inaczej, by odzyskać przestrzeń do bycia sobą, luz i zadowolenie za sprawą wyborów dających przepływ życia w Tobie. Dzięki niej zdobędziesz umiejętność rozumienia swoich emocji, identyfikowania potrzeb i stawiania granic. Nauczysz się dbania o siebie i bycia reżyserem własnego życia zamiast odgrywania narzuconych ról.

Już w grudniu w Youniversity premiera nowego serialu Agnieszki Kozak „Trudne rozmowy z nastolatkiem” poświęconego budowaniu satysfakcjonującej, opartej na szacunku, bliskości i akceptacji, więzi z dzieckiem wkraczającym w dorosłość.

_______________________________________________

Masz pytanie na temat wyzwań biznesowych związanych z rozwojem pracowników w Twojej firmie? Skontaktuj się z nami, a nasze ekspertki wspólnie z Tobą przeanalizują Twoje wyzwania i znajdą najbardziej wartościowe dla Twojej firmy rozwiązanie!

_______________________________________________