Ostatnia aktualizacja: 24.05.2023
Pandemia zmieniła sposób w jaki pracujemy, a formuła pracy zdalnej przyspieszyła rozwój technologii. W wielu przypadkach organizacje nie są w stanie nadążyć za tak szybkimi zmianami, a menedżerowie i liderzy coraz częściej zaczynają zdawać sobie sprawę, że to oni sami są odpowiedzialni za swój rozwój.
Kompetencje lidera, jak mówi Maciej Noga z Grupy Pracuj, w przyszłości nie będą związane z tym, że będziemy musieli nauczyć się machine learning czy jakichś skomplikowanych algorytmów, żeby zarządzać ludźmi. Paradoksalnie dzięki temu, że roboty i automaty przejmą tę pracę ręczną, będziemy mieli więcej czasu na to, żeby używać cech czysto ludzkich jak kreatywność, ciekawość, inteligencja społeczna.
Co zatem będzie się liczyło na coraz bardziej wymagającym rynku pracy w najbliższych latach? Poznaj 7 najważniejszych kompetencji przyszłości menedżerów i liderów zespołów – osób, które w firmie dbają o rozwój swoich pracowników, a tym samym odpowiadają za rozwój całej organizacji.
W Artykule:
- Korelacja pomiędzy oceną lidera, bezpośredniego przełożonego, a satysfakcją z pracy jest bardzo silna. W 2022 roku aż 33% ludzi w Polsce było niezadowolonych ze swojego lidera. Co trzeci Polak deklarował, że odejdzie z pracy w ciągu najbliższych 12 miesięcy. To jest naprawdę mocny argument do zmiany postawy dla większości zarządzających.
- Zarówno firmy, jak i pracownicy już w niedalekiej przyszłości będą poszukiwać liderów, którzy potrafią doprowadzić do sytuacji, w której każdy realizuje strategię firmy czy zespołu i jeszcze podnosi rękę do góry, kiedy widzi problem.
- Formuła pracy zdalnej przyspieszyła rozwój technologii, jednak w wielu przypadkach organizacje nie są w stanie nadążyć za tak szybkimi zmianami. Menedżerowie i liderzy coraz częściej zaczynają zdawać sobie sprawę, że to oni sami są odpowiedzialni za swój rozwój.
- Samoświadomość, przewodzenie zmianie i rozwój innych, umiejętność budowania relacji, inteligencja emocjonalna, strategiczny i elastyczny umysł, ciągłe uczenie się i głód rozwoju, efektywna komunikacja to kompetencje przyszłości, które powinny być dla każdego menedżera, lidera zespołu drogowskazem.
- Kompetencje lidera powinny być powodem do autorefleksji. Jakim Ty jesteś człowiekiem jako lider? Jakim chcesz być? Czego od Ciebie oczekuje coraz bardziej wymagający rynek pracy?
Spis treści:
- Kompetencje lidera a zmiany w otaczającym świecie
- Rola lidera vs nowe technologie
- Oczekiwania pracowników względem bezpośredniego przełożonego
- Obraz lidera w Ogólnopolskich Badaniach Satysfakcji z Pracy
- Czego rynek oczekuje od liderów?
- 7 kluczowych kompetencji lidera przyszłości
- Samoświadomość, postawa, dystans
Zobacz też: Jak zaczyna się leadership?
Kompetencje lidera a zmiany w otaczającym świecie
Juwal Noah Harari, autor m.in. bestsellerowej książki Sapiens. Od zwierząt do bogów mówi, że rewolucja cyfrowa spowoduje, że ludzie będą się musieli cały czas uczyć. Kiedyś było tak, że szliśmy na Uniwersytet i całe życie robiliśmy to samo. Natomiast te czasy się już skończyły. Na pewno to, czego obecnie potrzebują liderzy to zrozumienie, że muszą sami się rozwijać, rozwijać swoich ludzi, rozwijać swoją firmę.
Według badań McKinsey, w 2022 roku 85 milionów pracowników przez automatyzację straci pracę, ale w to miejsce powstanie 97 milionów innych miejsc pracy. Nie da się zaprzeczyć, że automatyzacja jest potrzebna. Daje ludziom możliwość robienia bardziej kreatywnych, ludzkich rzeczy w przeciwieństwie do tego, co teraz się robi, czyli np. kopiowanie z jednej komórki Excela do drugiej.
42% kluczowych kompetencji ulegnie zmianie właśnie dlatego, że mamy do czynienia z automatyzacją. Do 2030 roku ponad miliard pracowników będzie musiało się nauczyć swojej pracy od nowa. Będą robili to samo, czyli np. payroll, ale to będzie payroll API, które będzie samo zasysało informacje i ta praca będzie o wiele prostsza.
Rola lidera vs nowe technologie
Pandemia bardzo mocno przyspieszyła rozwój nowych technologii. Firmy zaczęły pracować zdalnie i dzisiaj wiemy już, że praca hybrydowa już z nami zostanie. Jednakże efektem tego jest to, że firmy zaczęły na poważnie myśleć o automatyzacji procesów, o ich uelastycznianiu właśnie przy użyciu nowoczesnej technologii.
Najważniejsze w tym wszystkim jest to, że menedżerowie zaczynają zdawać sobie sprawę z tego, że to sami są sami odpowiedzialni za swój rozwój. W odróżnieniu od wczesnych lat 2000, kiedy to HR robił najpierw competency gap i później ten gap „zaklejał” różnego rodzaju szkoleniami, obecnie to liderzy sami powinny mieć świadomość, czego im brakuje – czy to jest wiedza domenowa, czy związana z zarządzaniem – i to rozwijać.
W badaniu World Economic Forum na temat tego, jakie miejsca pracy będą dostępne, widoczna jest przewaga kompetencji związanych z nową technologią. Jest to analityczne myślenie w kierunku innowacji, aktywne uczenie się – czyli musimy się cały czas rozwijać i dodatkowo nauczyć się, jak się uczyć w sposób bardzo efektywny, rozwiązywanie problemów, krytyczne myślenie, czy kreatywność.
Kompetencje liderów w przyszłości nie będą związane z tym, że będziemy musieli nauczyć się machine learning czy jakichś skomplikowanych algorytmów, żeby zarządzać ludźmi. Paradoksalnie dzięki temu, że roboty i automaty przejmą tę pracę ręczną, będziemy mieli więcej czasu na to, żeby używać cech czysto ludzkich jak kreatywność, ciekawość, inteligencja społeczna.
Liderzy nadal będą musieli mieć wiedzę domenową, ale niezmiennie ich podstawowym zadaniem będzie zwiększenie efektywności, praca z zespołami, kreowanie zespołów, kreowanie zaangażowania i na samym końcu właśnie ta innowacja. Czyli lider nie robi cały czas tego samego, tylko cały czas się uczy, wie, co dzieje się w branży, wie jak usprawnić procesy związane z firmą, ale też wie jak usprawnić procesy związane z ludźmi, z jego zespołem.
Co zatem będzie się liczyło na coraz bardziej wymagającym i konkurencyjnym rynku pracy w najbliższych latach?
Oczekiwania pracowników względem bezpośredniego przełożonego
Dobry lider jest jak rodzic – mówi Radek Drzewiecki, CEO Youniversity & Leanpassion Group, autor podcastu Skuteczny CEO – dostaje pracowników pod swoje skrzydła na podobny okres, w jakim rodzice zajmują się swoimi pociechami. Dobry rodzic czerpie radość z dawania radości swoim dzieciom, zapewnia szczęśliwe dzieciństwo, edukację, wychowanie. Podobnie jest w relacji szef-pracownik. Ego lidera prowadzi zespół do wspólnych zwycięstw, a nie do pokazywania kto tu jest ważniejszy. Sukcesy zespołu sa sukcesami lidera, i z tego czerpie radość.
Niezależnie od grupy wiekowej, pracownicy nie mają nadzwyczajnych wymagań jeśli chodzi o to, co wpływa na ich satysfakcję z pracy. Szacunek i zaufanie, poczucie przynależności i wpływu, rozwój i nauka, relacje i atmosfera czy autentyczny i sprawiedliwy lider to właściwie wszystko, czego oprócz uczciwego wynagrodzenia oczekują ludzie od pracodawcy.
Oczekiwania pracowników względem swojego bezpośredniego przełożonego dotyczą tego jaką postawę prezentuje, czy jest po prostu dobrym człowiekiem. Wiedza merytoryczna jest ważna, ale ludzie naprawdę nie oczekują od lidera odpowiedzi na każde pytanie. Chcą widzieć w nim człowieka, takiego jak oni, który przyzna się że czegoś nie wie, lub że popełnił błąd, i tego samego oczekują w drugą stronę.
Obraz lidera w Ogólnopolskich Badaniach Satysfakcji z Pracy
Opierając się na faktach, które pozyskujemy dzięki naszym corocznym Ogólnopolskim Badaniom Satysfakcji z Pracy, przeprowadzanych przez Youniversity i Leanpassion we współpracy z firmą badawczą Openfield, możemy stwierdzić, że korelacja pomiędzy oceną lidera, bezpośredniego przełożonego a satysfakcją z pracy jest bardzo silna.
W badaniu z czerwca 2022 roku aż 33% ludzi jest niezadowolonych ze swojego lidera. Jeśli wejdziemy w szczegóły, to 70% krytyków lidera nie odczuwa satysfakcji z pracy, 67% nie poleci swojego pracodawcy, 67% nie jest zmotywowanych w pracy, a 68% deklaruje, że odejdzie z pracy w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Fakt, że 35% Polaków badanych w 2022 roku, w grupie badawczej 1900 osób, deklaruje, odejdzie z pracy w ciągu roku, jest naprawdę mocnym argumentem do zmiany postawy dla większości zarządzających. [Raport Satysfakcji z Pracy 2022]
Dlatego właśnie pytanie o oczekiwania pracowników względem lidera jest tak ważne. Odpowiedzi, które uzyskujemy, dają bardzo dobry wgląd w kompetencje, które każdy lider w dzisiejszych czasach powinien rozwijać.
Jednakże – co jest równie istotne i musi być brane pod rozwagę zarządzających, liderów, menedżerów, bezpośrednich przełożonych pracowników – ankietowani wskazują, że 9 na 10 oczekiwań względem lidera dotyczy jego postawy, a nie ściśle jego wiedzy merytorycznej na zajmowanym stanowisku. Wniosek jest jeden – analogicznie jak w przypadku rodzica – lider powinien być przede wszystkim dobrym człowiekiem, któremu na sercu leży dobro i rozwój swoich pociech, czyli członków jego zespołu.
Czego rynek oczekuje od liderów?
To, co jest niezwykle istotne, to postawa lidera względem pracowników oraz względem całej organizacji. Bez utożsamiania się z firmą, budowania przynależności do organizacji, zaangażowania w rozwój pracowników, ludzie nie będą postrzegali lidera jako osoby godnej podążania za nim, szczególnie w trudnych czasach.
Lider zespołu, aby skutecznie zwiększać efektywność organizacji, budować zaangażowanie pracowników, powinien skupiać swoje działania na dwóch rzeczach: na regularnym rozwiązywaniu problemów pracowników i jednocześnie budowaniu ich zaangażowania. Jego rolą jest zapewnienie odpowiednich warunków, w których wszyscy mają wspólne cele, każdy zna swoją rolę w realizacji strategii firmy, nikt nie musi się niczego domyślać, a pracownicy są zaangażowani we wspólne wygrywanie każdego dnia.
Organizacje, firmy, pracownicy już w niedalekiej przyszłości będą poszukiwać liderów, którzy potrafią doprowadzić do sytuacji, w której każdy realizuje strategię firmy czy zespołu i jeszcze podnosi rękę do góry, gdy widzi problem. Dla innych liderów nie będzie miejsca na coraz bardziej konkurencyjnym rynku pracy. Dobra wiadomość jest taka, że każdy lider zespołu ma szansę na stworzenie ram do odpowiedniego zarządzania – również w pracy zdalnej – którego efektem będą nie tylko wyniki finansowe, ale także zaangażowanie i efektywność prowadzonego zespołu.
7 kluczowych kompetencji przyszłości lidera
Przedstawiamy kompetencje lidera, które będą kluczowe w obliczu zmian zachodzących wokół nas:
1. Samoświadomość
Samoświadomość jest fundamentem do rozwoju menedżera i jego egzystencji. Stanowi ona podstawę do rozwoju innych kompetencji. Samoświadomość oznacza, że lider zna swoje silne i słabe strony i umie nimi produktywnie zarządzać. Dodatkowo, zdaje sobie sprawę z wartości informacji zwrotnej i jest otwarty na feedback.
2. Przewodzenie zmianie i rozwój innych
Lider kreuje kulturę organizacyjną, gdzie jedyną pewną rzeczą jest zmiana. Rozumie zmianę i jest skuteczny w tym, aby tę zmianę przeprowadzić. Potrafi udowodnić, jak ta zamiana wpłynęła nie tylko na wyniki, ale również na zaangażowanie pracowników. Pozwala na eksperymenty i popełnianie błędów, według mądrego powiedzenia: sometimes you win, sometimes you learn. Daje ludziom możliwość rozwoju, a jego rolą jest przewodzenie i układanie tych zmian. Głównym zadaniem menedżerskim jest bowiem przewodzenie, a nie micro-management.
3. Umiejętność budowania relacji
Umiejętność budowania relacji, x-cutting czyli menedżer, lider potrafi wejść między ludzi i zbudować z nimi relacje. Mówiąc wprost, jest w stanie znetworkować ludzi i przynieść z tego wartość dodaną do firmy. Potrafi pracować w różnych zespołach i przyjmować tam różne role. Ma szacunek dla ludzi i prawdziwie interesuje się nimi interesuje. Ani nie ocenia, ani nie porównuje się do innych.
4. Inteligencja emocjonalna
Lider zapewnia swoim podwładnym komfort psychiczny. Stara się rozumieć indywidualną sytuację każdego ze swoich współpracowników. Zadaje więcej pytań niż wygłasza stwierdzeń. Słucha i potrafi wsłuchać się w potrzeby swoich podwładnych i współpracowników.
5. Strategiczny i elastyczny umysł
Lider rozumie swoją organizację i branżę, w której działa. Potrafi zidentyfikować jej strategię i przewagi konkurencyjne. Wskutek tego dokładnie wie, dlaczego firma odnosi sukces czy porażkę. Umie rozwiązać każdy, nawet najtrudniejszy problem w sposób sprawny i kreatywny. Umie odróżnić fakty od opinii. Jeśli podejmuje jakąś decyzję, to jest ona poprzedzona analizą. Słucha innych i nie boi się korzystać z ich pomocy.
6. Ciągłe uczenie się i głód rozwoju
Lider przyszłości jest na bieżąco z najnowszymi trendami w swojej branży. Jego wiedza jest wielowymiarowa, wie jak działa świat i jakie są najnowsze trendy poza jego doświadczeniem domenowym. Wie, że świat się zmienia bardzo szybko i chce być na czele tej zmiany. Czyta, słucha audiobooków, podcastów, jest zawsze na bieżąco. Zachęca do tego swoich współpracowników.
Obecnie mamy ogromny wybór dostępnych kursów czy książek. Jednakże materiały do nauki i rozwoju powinny być mądrze wybierane i dopasowane do potrzeb. Tylko wtedy będą mogły być efektywnie wykorzystane. Zdecydowana większość menedżerów mówi, że chcą się uczyć, rozwijać, ale nie mają na to przestrzeni. Tym bardziej powinni robić selekcję materiałów, co więcej – wygospodarować sobie regularnie 5-10 minut dziennie na uczenie się. O to w tym wszystkim chodzi.
7. Efektywna komunikacja
Od lidera oczekujemy transparentnej komunikacji, zorganizowanej tak, aby wszyscy w zespole wiedzieli jaka jest ich rola. Lider zarządza przepływem informacji w swojej organizacji i zespole, aby każdy wiedział jaka jest strategia, misja, wizja i indywidualna rola. Potrafi inspirować ludzi. Zawsze znajduje czas dla swoich podwładnych na rozmowę. Wykorzystuje innych współpracowników, którym ludzie ufają, do efektywnej komunikacji.
Samoświadomość, postawa, dystans
Kompetencje przyszłości lidera powinny być powodem do autorefleksji:
- Jakim Ty jesteś człowiekiem jako lider?
- Czy znasz swoje silne i słabe strony?
- Czy jesteś otwarty na feedback?
- Czy rozumiesz zmianę, pozwalasz na eksperymenty, dajesz przestrzeń do popełniania błędów?
- Czy prawdziwie interesujesz się ludźmi, wykazujesz zainteresowanie i masz dla nich szacunek?
- Czy zapewniasz swoim pracownikom komfort psychiczny?
- Czy umiesz odróżnić fakty od opinii i chcesz być na czele zmiany?
- Czy chcesz się rozwijać i inspirować do rozwoju innych?
Samoświadomość swoich silnych i słabych stron powinna być podstawą, na której lider zbuduje kompetencje istotne na rynku pracy. Dodatkowo, nie można zapominać o nabraniu dystansu – do siebie, do życia, do biznesu. Dlatego nie bierzmy siebie bardziej poważnie, niż to jest potrzebne!
Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak w sposób niestereotypowy budować środowisko pracy, które jest i angażujące, i efektywne, obejrzyj serial rozwojowy Radka Drzewieckiego Skuteczny Lider, dostępny wyłącznie w serwisie Youniversity.be.
Radek, jako praktyk biznesu, szczerze omawia organizacyjne patologie prowadzące do sytuacji, w których lider musi improwizować zamiast planować. Czas zatem zobaczyć, czym jest świadome przywództwo i skuteczne zarządzanie, bo w byciu liderem nie chodzi o to, by ludzie szli za liderami, a raczej o to, by szli razem z nimi!
_______________________________________________
Masz pytanie na temat wyzwań biznesowych związanych z rozwojem pracowników w Twojej firmie? Skontaktuj się z nami, a nasze ekspertki wspólnie z Tobą przeanalizują Twoje wyzwania i znajdą najbardziej wartościowe dla Twojej firmy rozwiązanie.
