Ostatnia aktualizacja: 28.02.2023
Jak wygląda obecnie sytuacja w firmach?
Mądrze zarządzane, współczesne organizacje wiedzą, że bez zdobywania wiedzy, nie przetrwają na rynku. W dzisiejszych czasach gromadzenie wiedzy to absolutne „must do”. Uczenie się jest jedną z najbardziej naturalnych czynności, jakie wykonujemy, ale czy przychodzi nam z łatwością? Czy Twoja firma jest uczącą się organizacją?
Jeszcze do niedawna mówiło się, że żyjemy w świecie VUCA (akronim od ang. volatility, uncertainty, complexity, ambiguity). Termin ten jednak powstał ponad 40 lat temu i opisywał jako niestabilny, niepewny, złożony i niejednoznaczny ówczesny świat. Dzisiejszy, lepiej opisuje BANI (brittle, anxious, nonlinear, incomprehensive). Kruchy, niespokojny, nielinearny i niezrozumiały – to świat, w którym dzisiaj jeszcze bardziej niż kiedykolwiek widzimy potrzebę ciągłego uczenia się.
Praca czy nauka?
Niekiedy organizacje wydają mnóstwo pieniędzy na różnego typu szkolenia, kursy, czy nawet na firmowe uniwersytety, które tworzą. Niektóre firmy określają nawet ile czasu pracownicy powinni poświęcić na szeroko rozumianą naukę. Jednak nawet pomimo tej finansowej i czasowej inwestycji, managerowie nadal mają dość ambiwalentny stosunek do uczenia się w trakcie pracy. Często osoby zarządzające, managerowie, liderzy mają poczucie, że uczenie się jest przydatne, mimo to w trakcie nauki uważają, że tracą na nią swój czas pracy. Oddzielają uczenie się od pracy, a najlepiej byłoby, gdyby potrafili to połączyć.
Ucząca się organizacja to nie twór, który skupia się na ogromnej ilości szkoleń czy dyskusji. Jest to zestaw pewnych cech, które ma zespół, i które promuje lider. Swoista skrzynka z narzędziami, dzięki której uczenie się łatwiej wdrożyć w codzienne życie organizacji.
Budowanie uczącej się organizacji
Nazwę uczącej się organizacji stworzył Peter Senge w książce pt.: „Piąta dyscyplina”. Nakreślił w niej idealistyczną, idylliczną wręcz wizję szczęśliwej organizacji, w której wszyscy nieustannie chcą się rozwijać, i w której praktycznie niewiele trzeba robić, żeby przychodziło to z łatwością.
Skąd wiadomo czy taka wizja jest do zastosowania w każdej firmie? Jak sprawdzić czy dana organizacja jest uczącą się lub zmierza w tym kierunku? Z podpowiedzią przychodzi wynik testu, który w formie pięciu pytań przygotowała Edyta Paul – autorka rozwojowych seriali dostępnych w Youniversity.be.
1. Czy wiesz czego będziesz potrzebować w przyszłości?
Jako organizacja wiecie jakie macie cele na przyszłość, gdzie chcecie dojść, co chcecie robić. Ale czy wiecie co musicie wiedzieć w przyszłości? Jakie kompetencje będą potrzebne w zespole, dziale, w firmie? Myśląc o przyszłości należy mieć jasny obraz wymagań nie tylko dotyczących tego, do jakich celów organizacyjnych czy finansowych ma dotrzeć firma. Przede wszystkim należy zastanowić się jakie kompetencje będą do tego potrzebne i gdzie można je zdobywać.
2. Czy jesteś gotowy przyjmować niezgodne informacje?
Niezgodne, czyli te, które przynoszą posłańcy złych wiadomości. Warto zastanowić się czy w firmie nie unikacie konfliktów, by nie psuć miłej atmosfery. Czy nie filtrujecie drażliwych tematów, gdy są przedstawiane zarządom czy wyższym szczeblom. Trzeba mieć odwagę, by mówić o złych wiadomościach, przekazywać sobie negatywną informację zwrotną, bez zbędnego upiększania jej. Takie podejście przynosi jednak wiele korzyści i daje realny obraz tego, co dzieje się w firmie.
3. Czy unikasz powtarzających się błędów?
O błędach i porażkach mówi się dużo i często, jednak czy jako organizacja wyciągacie lekcje z przeszłych doświadczeń? Nie chodzi tu o stwierdzenie typu: „No trudno, stało się, ale jakoś z tego wyjdziemy”. Mowa o realnej refleksji, analizy tego co się wydarzyło, co doprowadziło do porażki. Czy łatwo zaakceptować niepowodzenie? Wyciąganie wniosków z przeszłości może być bardzo przydatne dla przyszłych doświadczeń i przełożyć się na rozwój nie tylko poszczególnych działów, ale całej organizacji.
4. Czy tracisz kluczową wiedzę po odejściu pracownika?
Kiedy pracownik zmienia zespół lub firmę, zasoby wiedzy, które gromadził w trakcie pracy, powinny zostać w organizacji, z której odchodzi. Czy tak się dzieje? Często nieświadomie, pracownicy „zabierają ze sobą” zdobytą w firmie wiedzę. Zadaniem dobrego lidera jest zbieranie jej, nazywanie i przetwarzanie na nieco łatwiejsze do przełknięcia pigułki wiedzy, z których mogą skorzystać pozostali pracownicy.
5. Czy eksperymentujesz z nową wiedzą?
W każdej organizacji, w której gromadzi się wiedzę, poszczególne działy mają wypracowane najlepsze praktyki. Niestety często okazuje się, że są stosowane jedynie tam, gdzie powstały. Tymczasem warto przenosić zgromadzoną wiedzę do innych działów, mimo że nie zaczną od razu wszędzie sprawdzą się te same rozwiązania. Dzięki wymienianiu się wiedzą powstaje sieciowość organizacji, a dobre praktyki rozprzestrzeniają się na całą firmę.
Środowisko do nauki
Zamiast odpowiadać na powyższe pytania twierdząco lub przecząco, pomyśl o ustawieniu się na skali. Zastanów się czy pracujesz we wzorcowym modelu organizacji uczącej się.
- Czy struktura, zachowania przywódcze, procesy i polityka HR promują zachowania związane z uczeniem się?
- Czy liderzy organizacji są uważni, otwarci, dostępni, empatyczni, godni zaufania, autentyczni, przejrzyści i pokorni?
- Czy w firmie jest kultura swobodnego wypowiadania się, przyzwolenia na popełnianie błędów i wyciąganie z nich wniosków?
Odpowiedzi na te pytania nie stanowią o tym czy organizacja jest uczącą się, lecz pozwolą sprawdzić czy zmierza w odpowiednim kierunku, tworząc środowisko do rozwoju i nauki.
Więcej ciekawostek na ten temat znajdziesz w serii Ucząca się organizacja Edyty Paul dostępnej tylko w serwisie Youniversity.be.
